Ameliyat öncesinde her hastamız belli oranda stres, endişe ve heyecan hissetmektedir. Bu hislerinizi size ameliyat öncesinde rutin olarak ziyaret eden anestezi doktorunuzla paylaşmanız halinde uygun görülürse endişenizi gidermenizi sağlayan ilaçlar verilerek rahatlamanız sağlanabilecektir.
Hasta ağrı duyduğu sürece damar yolundan morfin verilen hastalarda bağımlılık gelişmediği gösterilmiştir. Ameliyat sonrasındaki dönemde ağrının olmaması hastanın mobilizasyon süresini hızlandırır ve zorunlu ihtiyaçlarını gidermesine yardımcı olur. Aynı zamanda özellikle genel anestezi almış hastalarda akciğer problemleri daha az görülür. Bağımlılık sorunu olan hastalarda başka ilaç grupları kullanılarak ağrı tedavisi yapılmaktadır.
Radyolojide çocuk ve erişkin bilgisayarlı tomografisi, manyetik rezonans görüntüleme, psikiyatride elektro konvülsif tedavi, ürolojide ekstrakorporeal şok dalgası ile litotripsi, koroner yoğun bakımda kardiyoversiyon, gastroenteroloji bölümünde kolonoskopi-endoskopi, çocuk göğüs hastalıklarında fiberoptik bronkoskopi uygulamaları sırasında anestezi verilmektedir.
Hastaların ameliyatlara aç-susuz gelmesi istenir. Hastalara anestezi uygulaması başlandıktan sonra midesinde gıda varsa bunlar yemek borusundan yukarı çıkarak nefes borusu yoluyla akciğerlere kaçabilir. Bu durum kısa vadede hastanın yeterli oksijen alamaması ve uzun dönemde ise zatürre gelişme ihtimali nedeniyle hayatı tehdit edebilir.
Yetişkin hastalar ameliyat öncesindeki 8 saat katı gıda almamalıdır. Ameliyattan 2 saat öncesine kadar berrak sıvı alabilirler (süt, gazlı içecekler, çorba hariç). Ameliyat öncesinde alınması önerilen ilaçlar 1 saat öncesine kadar bir yudum su ile içilebilir.
Anestezi altındaki hastanın cerrahi işlem süresince takibi, anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanının sorumluluğundadır.
Latincede hissizlik anlamına gelen “anaisthesis” kelimesinden türetilmiştir. Cerrahi operasyon sırasındaki ağrı, baskı, çekiştirme gibi hoş olmayan hislerin ortadan kaldırılmasıdır.
Ameliyatı uygulayan cerrah tarafından aksi söylenmedikçe anestezi alan hasta iki saat sonrasında berrak sıvılarla (öncelikle su) beslenmeye başlayabilir.
Anestezi uygulamalarının tümü, bu dalda uzmanlık belgesi olan tıp doktorları tarafından yapılabilir. İşlemler sırasında anestezi uzmanlarına anestezi dalında eğitim almış yardımcı sağlık personeli (anestezi teknikerleri-yüksekokul mezunu) eşlik etmektedir.
Anne sütüyle beslenen bebekler ameliyattan 4 saat öncesine kadar anne sütü alabilir.
Vücudun sadece belirli bir kısmının uyuşturulmasına bölgesel (rejyonel) anestezi denir. İki ana başlıkta anlatılabilir. Omurga içerisindeki sinirlerin belli bir seviyeden sonra uyuşturulması santral blok (epidural/spinal) uygulamaları, tek bir sinirin, sinir stimülatörü ya da ultrasonografi eşliğinde uyuşturulmasına periferik sinir blok uygulamaları şeklinde tanımlanır.
Anestezi doktorunu ameliyat olacak hastayı muayene ederek gerek olursa ilgili bölüm görüşlerinin alınmasını sağlar. Soruları cevaplar. Muayenelerin sonucunda hastaya uygun anestezi yöntemini seçer ve bu konuda hastaya bilgi verir.
Evet. Her yaş grubundaki hastada cerrahi bir işlem yapılması gerekliliği varsa anestezi uygulaması da yapılabilir.
Genel anestezi halk arasında “uyuma” olarak adlandırılmıştır. Aslında bu durum değişik ilaçlar kullanılarak hastanın şuurunun kapatılmasıdır. Hastanın solunumunu kontrol altında tutmak amacıyla bir havayolu aracı yerleştirilir ve solunum makinesine bağlanır. Bu sırada hayati işlevler monitörize edilerek takip edilir.
Günübirlik anestezi uygulamalarından sonra hastanın taburculuğu sırasında bir refakatçinin bulunması gereklidir. Hasta kendini çok iyi hissediyor olsa da araç kullanması doğru değildir.
Bulantı-kusma görülebileceği için öğünlerin miktarının az olması önemlidir. En ufak bir sorunda en yakın sağlık merkezine başvurulması büyük önem taşır.
Cerrahi işlemler bir ekip çalışması ile yürütülmektedir. Ameliyatın tipi, süresi, hastanın ek hastalıkları, fizik durumu, yaşı gibi daha birçok parametre değerlendirilir ve hastanın işlemlerle ilgili onamı mutlak suretle alınarak anestezi yöntemi belirlenir.
Bu soru birçok hastanın bölgesel anesteziden kaçınma nedenidir ancak hastalarımız bu konuda istekli olsalar dahi cerrahi alanının steril olması gerekliliği nedeniyle cerrahi sahayı direkt göremezler. Bölgesel anestezi beraberinde sakinleştirici ilaçlar uygulanarak hastalarımızın endişe ve stres duymaları engellenir.
Ağrı makinesı, içinde anestezi doktoru tarafından ayarlanmış dozda ağrı kesici ilaç bulunan ve hastanın her düğmeye bastığında belirlenen dozda ilacı almasını sağlayan bir makinedir. Bu dozlar hastanın kilosu, ameliyatın tipi gibi değişkenler gözönüne alındığı için doz aşımı riski söz konusu değildir.
Modern anestezi teknikleri ve monitörizasyon yöntemleri sayesinde artık oldukça ender olarak rastlanan bu durumdur. Ameliyat süresince hastayı takip eden anestezi doktoru anestezi derinliğini ayarlayabilmektedir.
Anestezi uygulamaları temel olarak genel anestezi ve bölgesel anestezi olmak üzere iki ana gruba ayrılabilir. Hastanın şuurunun tamamen kapatılarak tam bir “uyku” hali sağlanması genel anestezi ile sağlanır. Vücudun sadece belirli bir kısmının uyuşturulmasına bölgesel (rejyonel) anestezi denir.
Cerrahi süresince anestezi verilmektedir. Anestezi süresini cerrahi süresi belirler ve anestezi süresi, beklenmeyen durumlar -hasta hayatını tehdit eden- dışında kesintisizdir.