Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Spor Hekimliği Anabilim Dalı
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi “Spor Hekimliği Anabilim Dalı” Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığının 5.2.2001 tarih ve 2136 sayılı kararı ile Prof. Dr. Mahmut Nedim Doral’ın Başkanlığında kurulmuş olup Erişkin Hastanesi 9 numaralı kapı giriş katta çalışmalarını sürdürmektedir.
Spor Hekimliği multidisipliner bir yapı içermekte olup, asıl konu başlıkları egzersiz fizyolojisi, kronik hastalıklarda egzersiz, fiziksel aktiviteye katılımın teşviki, obezite ve metabolik sendromla mücadele, antrenman bilimi ve klinik değerlendirmeleri, erişkin ve pediatrik dönem spor travmatolojisi, yaşlılık dönemi sporcu sağlığı, sporcularda travma dışı sağlık sorunlarına yaklaşımlar ve spor yaralanmalarından korunma ile gelişen yaralanmaların tanı ve tedavisidir. Hacettepe Üniversitesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı’nda profesyonel veya amatör düzeyde spor yapan tüm sporculara, özel tıbbi durumu olup egzersiz yapmak isteyen kişilere ve fiziksel aktivite ile yaşam kalitesini yükseltmek isteyen tüm sağlıklı bireylere; spora başlangıç öncesi sağlık taramaları, spora yönlendirme, performansın geliştirilmesi, sporcu beslenmesi, ergojenik destek ürünleri, doping, kronik hastalıklarda egzersiz reçetesi, spor yaralanmalarından korunma yöntemleri, yaralanma sonrası tedavi ve spora dönüş öncesi rehabilitasyon ile ilgili hizmetler verilmektedir. Anabilim Dalımız,fakültemiz Ortopedi ve Travmatoloji AD, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, Acil Tıp AD, Radyoloji AD, Kardiyoloji AD, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Fakültesi-Sporcu Sağlığı Ünitesi ve Spor Bilimleri Fakültesi ile iş birliği içinde olup, dünya ile de eşgüdümü sağlamıştır.
Spor Hekimliği Anabilim Dalımızın misyonu: “Toplumda her kesimden insanımızın düzenli fiziksel aktiviteye katılarak fiziksel ve zihinsel zindeliğini geliştirmesini teşvik etmek, obezite ile mücadele ederek yaşam kalitesinin yükseltilmesi ve sporcuların yaralanmalardan korunarak üst düzey performanslarına ulaşmaları amacıyla eğitim, hizmet ve araştırma konularında mükemmel bir program oluşturmaktır”. Anabilim Dalımızın vizyonu ise; “Spor Hekimliği alanında sağlık ve eğitim hizmetlerinin en yüksek düzeyde verildiği ilkeli, dinamik, araştırmacı ve uluslararası alanda lider bir Anabilim Dalı olmaktır.”
Bölümümüzde üç öğretim üyesi ve araştırma görevlileri aktif olarak hizmet vermektedir. Anabilim dalımızda çeşitli hastalıkların cerrahi dışı tedavisinde gerekli olduğu durumlarda PRP (trombositten zengin plazma), proloterapi, hyaluronik asit gibi enjeksiyon tedavileri ve kuru iğneleme yöntemleri uygulama altyapısı mevcuttur. Bölümümüz bünyesinde:
- Genel sporcu sağlığı değerlendirmeleri,
- Spor yaralanmalarından korunma, performansın geliştirilmesi, beslenme, doping konularında sporcuların bilgilendirilmesi,
- Spor yaralanmaları tanı ve tedavisi
- Ameliyat öncesi ve sonrası sportif rehabilitasyon
- Spor öncesi taramalar, spora yönlendirme, sporcu lisans muayeneleri
- Kronik hastalıklar için egzersiz reçeteleri
- Omuz, diz, kalça, dirsek ayak bileğine özel egzersiz protokolleri
- Kas gücü ve eklem hareket açıklığı ölçümü
Biyomekanik değerlendirme gibi birçok hizmet çeşitli seviyelerden sporla uğraşan hastalarımıza sunulmaktadır.
Cerrahi gereksinimi olan rahatsızlıklarda artroskopi ve spor cerrahisi konusunda üniversitemiz Ortopedi ve Travmatoloji AD’nın deneyimli öğretim üyeleriyle iş birliği içinde çalışılmaktadır. Bölümümüzde “Biodex İzokinetik Sistem 3, Cryo-Cuff Soğuk Kompresyon Sistemi, Basış Analiz Aynası Compex MI-Sport 500 TENS Cihazı, El Kavrama Dinamometresi” cihazları bulunmaktadır.
Biodex İzokinetik Sistem
Egzersiz üçe ayrılır:
- İzotonik: Sabit bir ağırlıkla yapılan hareket, elimize ağırlık alıp dirseği bükme gibi egzersizler
- İzometrik: Eklemde hareket olmadan sadece kası kasıp, bırakma tipi egzersizler
- İzokinetik: Sabit açısal hızla hareket edilerek yapılan egzersizler
İlk iki egzersizi yapmak için minimal alet yeterli iken, izokinetik egzersiz yapabilmek için özel düzeneklere ihtiyaç vardır. İzokinetik egzersizde eklemdeki açısal hız sabit olduğu için, hızı artırmaya çalışmak kasın maksimum yüklenmesine olanak sağlar ve dolayısı ile kaslardaki kuvvet artışı en üst düzeye çıkmaktadır. İzokinetik sistemler bu üç tip egzersizi de oluşturabilirler. Ayrıca izokinetik sistem kasın kuvvetini niteliksel olarak ölçebilir, dolayısı ile sporcuların kuvvetlerini karşılaştırma olanağı ve ileri dönük olarak sporcunun kuvvet gelişimini takip etme imkanı sağlarlar. Bunlara ek propriyoseptif duyu (eklem pozisyonu) ölçümüne de olanak sağlayan bu sistem çeşitli birçok araştırmada kullanılmaktadır. Klinikte özellikle ön çapraz bağ ameliyatı sonrası spora dönüşün planlanmasında ve rehabilitasyonun yönlendirilmesinde de kullanılmaktadır.
Cryo-Cuff Cihazı
Kas-iskelet sistemi yaralanmalarında erken tedavinin iki önemli basamağı, soğuk ve kompresyon (basınç) uygulamadır. Bu cihaz erken dönem diz, ayak bileği, omuz yaralanmalarında ve operasyonları sonrasında soğuk ve kompresyonun beraber uygulanmasını sağlar. Böylece yaralanmış veya operasyon geçirmiş kişilerin erken dönemde eklem şişmelerinin minimal düzeyde tutulmasına yardımcı olur.
El Kavrama Dinamometresi
El kavrama dinamometresi ile el ve ön kol kaslarının maksimum izometrik kasılması test edilmektedir. Belirli standartlarda yapılan 3 ölçümün ortalaması baz alınmaktadır. Bu değer hastanın genel kas kuvveti ve kas iskelet sisteminin koordinasyonu ile ilgili bilgi vermekle birlikte klinikte ve çeşitli araştırmalarda kullanılabilmektedir.
Gelişim çağındaki çocuklarda ve sporcularda basış bozukluklarının değerlendirilmesi daha sonradan kinetik zincirde meydana gelecek yaralanmaların önlenmesinde ve erken müdahale açısından önem arz etmektedir. Bu amaçla koşu testiyle birlikte kliniğimizde bulunan basış analiz aynası kullanılmaktadır.
Treadmill (Koşu Testi)
Anabilim dalımızın Atletik Performans Değerlendirme Ünitesi kapsamında bulunan “treadmill” izokinetik test öncesi ısınma protokolü, klinik gereklilik halinde koşu biyomekanik analiz ve çeşitli araştırmalar için kullanılmaktadır.
Compex MI-Sport 500
Dışarıdan cilde bağlanan elektrotlar yardımıyla kasları ve duyu sinirlerini uyarmaya yarayan bu profesyonel elektriksel stimülatör rehabilitasyonun çeşitli aşamalarında, özellikle standart egzersiz protokollerine yanıt alınamayan dirençli vakalarda kullanılabilmektedir.
Spor Hekimliği Bölümü’müz Poliklinik Ek Binası'nın giriş katında hizmet vermektedir.
Telefonlar:
+90 (312) 305 13 47
+90 (312) 305 40 19
Faks:
+90 (312) 305 13 47
E-posta: tfsporh@hacettepe.edu.tr