Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Nükleer Tıp Anabilim Dalı
Nükleer Tıp Anabilim Dalı 1968 yılında Prof. Dr. Coşkun Bekdik tarafından kurulmuş ve 1970 yılında bağımsız bir bölüm olarak hizmet vermeye başlamıştır. Bu bölüm 4 yıllık bir eğitimin sonunda Nükleer Tıp Uzmanı diploması vermekte olup, amacı geniş teorik bilgiye sahip ve uygulamaya yatkın araştırmacı niteliğinde kaliteli eleman yetiştirmektir.
Anabilim Dalımız'ın fiziksel altyapısı Hacettepe Hastaneleri'nin restorasyonuna paralel olarak 2001 yılında yenilenmiştir. Birimimiz yeni çehresi ile çağdaş ve ileri tanı-tedavi yöntemlerini uygulamaya devam etmektedir. Anabilim Dalımız, European Union of Medical Specialists Section and Board of Nuclear Medicine (UEMS/EBNM) tarafından 2003 yılında Nükleer Tıp Eğitim Merkezi olarak akredite edilmiştir. Bölümümüz Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) tarafından 2004 yılında Nükleer Tıp Uygulama Mükemmeliyet Merkezi olarak kabul edilmiştir.
Hacettepe Üniversitesi Nükleer Tıp Anabilim Dalı'nda 1975 yılından itibaren nükleer tıp uzmanlığı verilmeye başlanmış olup, 2014 yılına kadar toplam 54 doktor uzmanlık eğitimini tamamlamıştır.
Nükleer Tıp Anabilim Dalı Hacettepe Erişkin Hastanesi binasında zemin katta yer almaktadır. Burada genel nükleer tıp poliklinik hizmetleri verilmekte olup, çeşitli tetkikler için hastanenin farklı bölümlerinden bölümümüze gönderilen hastalara hizmet verilmektedir. Ayrıca, hiperitiroidi tanısı ile izlenen hastalara ayaktan radyoiyot tedavileri yine bu bölümümüzde verilmektedir.
Hacettepe Onkoloji Hastanesi bünyesinde 1. katta Anabilim Dalı'na bağlı onkoloji ünitesi, -2. katta PET/BT ve siklotron laboratuvarı bulunmaktadır. Bu hastanede temel olarak onkoloji hastalarının tanısal tetkikleri (kemik sintigrafisi, iyot tarama, somatostatin reseptör sintigrafisi, MIBG sintigrafisi ve PET/BT) yapılmaktadır. Buna ek olarak, Onkoloji Hastanesi -1. katta bulunan tedavi ünitesinde, 3 yatak ile yatarak tedavi alması gereken onkoloji hastalarına iyot tedavisi ve MIBG tedavisi verilmektedir.
Ömer Uğur MD.
Prof.Dr.
M.Pınar Özgen Kıratlı MD.
Prof.Dr.
Meltem Çağlar Tuncalı MD.
Prof.Dr.
Eser Ergün MD.
Prof.Dr.
Murat Fani Bozkurt MD.
Prof.Dr.
Murat Tuncel MD.
Prof.Dr.
Bilge Volkan Salancı MD.
Prof.Dr.
Anabilm Dalı bünyesinde bir PET/BT kamerası, bir SPECT/BT hibrit görüntüleme kamerası, 3 SPECT kamera olmak üzere toplam 7 gamma kamera ile görüntüleme yapılmaktadır. Ayrıca, bölümümüzde 2 uptake cihazı, 1 gama prob, 1 gama sayacı, 1 xenon ventilasyon ünitesi, 1 dobutamin infüzyon pompası, 1 adet eforlu EKG cihazı ve 2 adet USG cihazı bulunmaktadır. Onkoloji Ünitesi'nde yer alan SPECT-BT cihazı Türkiye’de kurulan ilk cihazlardan olup fonksiyonel ve anatomik görüntülemeyi tek cihazda birleştirebilmekte ve bu yolla teşhiste doğruluğu arttırmaktadır.
Bölümümüzde yer alan bütün cihazların günlük, haftalık ve aylık kalite kontrolü Sağlık Fizikçisi gözetiminde gerçekleştirilmektedir. Nükleer Tıp Anabilim Dalı'nda ağırlıklı olarak Nükleer Kardiyoloji, Nükleer Onkoloji, Nükleer Nefroüroloji ve Endokrin sistem olmak üzere yılda ortalama 10,000'in üzerinde sintigrafik çalışma yapılmaktadır. Tanısal sintigrafik çalışmaların yanısıra çeşitli amaçlara yönelik radyonüklid tedaviler de (I-131 ile hipertiroidi ve tiroid kanseri tedavileri, I-131 MIBG ile nöroblastom, feokromasitoma tedavileri, metastatik kemik ağrılarının radyonüklid tedavisi, hemofili ve romatoid artrit hastalarında radyonüklid sinovektomi, radyoimmünoterapi (Y-90 işaretli antiCD-20 antikor), radyoembolizasyon (Y-90 mikroküre) tedavisi uygulanmaktadır.
Miyokard perfüzyon sintigrafisi kalp kasının kanlanmasında bir sorun olup olmadığını araştırmak üzere yapılır.
Kalp kası koroner damarlar denilen özel damarlar aracılığı ile beslenir. Eğer koroner damarlar daralır veya tıkanırsa (buna koroner arter hastalığı denir) kalbiniz yeterli oksijeni alamaz. Bu durum hiçbir şikayete yol açmayabilir veya göğüs ağrısı ortaya çıkabilir.
Stres-istirahat miyokard testi kalbin kanlanmasını birincisi stres altında (örneğin egzersiz yaparken) ve diğeri ise istirahat durumunda olmak üzere iki ayrı durumda ölçebilen bir incelemedir: Bu durumlarda incelemeyi yapabilmek için az bir miktar radyoaktivite verilecek ve ardından göğsün etrafında dönen bir araç (gama kamera) ile kalbin görüntüleri alınacaktır. Bu görüntüler stres ve istirahat sırasında kalp kan akımını kıyaslama imkanı verecektir. İstirahat çalışması bazen stres çalışması ile aynı günde, bazen de ayrı bir günde yapılır.
Stres testi
Yürüme bandında yürüme şeklinde stres testi yapılır. Doktorunuz bunu yapamayacağınıza karar vermişse kalbinizi hızlandırmak için egzersizi taklit edebilecek ilaçlar (dipiridamol, dobutamin gibi) vererek ilaçlı stres testi yapacaktır. Strese başlamadan önce göğsünüze minik elektrodlar takılacaktır. Bu stres sırasında kalp ritmini izlemeye yarayan EKG çekilmesini sağlar.
Yapacağınız egzersiz başlangıçta kolaydır. İlerleyen dakikalarda biraz zorlaşır, zorlaştıkça kalp hızınız ve kan basıncınız yükselecektir. Bu çok normaldir. Egzersiz yaptığınız sürece EKG'niz ve kan basıncınız sürekli takip edilecektir. Stres testi süresince herhangi bir şikayetiniz olursa ilgili kişiye haber veriniz. Stres testinin bitmesine yakın veya bitmesinden kısa bir süre sonra damar yolundan düşük miktarda radyoaktif madde verilecektir. Bu radyoaktivite kalp kasının kanlanması oranında kalbinizde tutulacaktır. Stres görüntüleri radyoaktivite verilmesinden 5-30 dakika sonra alınacaktır. Görüntüleme 15-20 dakika sürer.
İstirahat testi
Eğer stres çalışmasında radyoaktivite olarak Talyum-201 kullanıldı ise istirahat çalışmasında için ikinci bir enjeksiyona gerek yoktur ve stres çalışmasından 3-4 saat sonra tekrar kalbin görüntüleri alınır. Eğer stres için Tc-99m-MIBI kullanıldı ise istirahat çalışması için ayrı bir enjeksiyona gerek vardır. Bu, stresle aynı veya ayrı günlerde yapılır ve enjeksiyondan yaklaşık 0.5-1 saat sonra görüntü alınır.
Miyokard perfüzyon sintigrafisi öncesinde bilmeniz gerekenler
-
Tetkike rahat bir kıyafetle geliniz. Eğer egzersiz yapmanız istenmişse mutlaka spor pabuç ve spor kıyafeti ile geliniz.
-
Tetkik öncesi kesilmesi istenen ilaçları size bildirilen süre boyunca kesmeyi unutmayınız.
-
Kalbinizi görüntülemek için size verilen radyoaktif madde bir süre sonra kendi kendine yok olur, ayrıca vücudun normal fonksiyonları ile atılır. Tetkik sonrası bol sıvı içmek maddenin atılımını kolaylaştırır.
-
Unutmayın, stres ve istirahat görüntülemeleri esnasında hareketsiz yatacaksınız. Hareket etmeniz görüntü kalitesini bozar ve yanlış yorumlamaya yol açar.
-
Tetkik bittikten sonra normal aktivitenize devam ediniz. Tetkik nedeni ile geçici olarak kesmiş olduğunuz ilaçlarınıza tekrar başlayınız.
Tetkikler için açlık gerekli değildir. Genellikle kol damarından enjeksiyon yapılır.
Kemik sintigrafisi için size söylenen saatte tekrar merkezimize gelerek bekleme bölümünde bekleyiniz. Bu arada bol sıvı almanız ve sık tuvalete gitmeniz gereklidir. Verilen ilacın kemikte birikmesi için enjeksiyon ve çekim arasında en az 2-4 saat geçmesi gerekmektedir.
Tetkik için açlık gerekli değildir.
Tiroid sintigrafisi için kol damarından enjeksiyon sonrasında bir süre beklendikten sonra görüntüleme yapılır.
Tetkik için açlık gerekli değildir.
DMSA böbrek sintigrafisi için genellikle kol damarından enjeksiyon yapılır ve yaklaşık 4 saat kadar sonra kamera altında görüntüleme yapılır.
Tetkik için açlık gerekli değildir ancak tetkik öncesi bol su içmeniz gerekmektedir. Bundan dolayı merkezimize gelirken yanınızda 1 lt içme suyu getiriniz.
DTPA böbrek sintigrafisi yapılırken genellikle kol damarından enjeksiyon yapılır ve hasta kamera altında yaklaşık yarım saat kadar takip edilir. Tetkik esnasında hareket etmeyiniz.
Tetkik için 2-4 saat açlık gereklidir. Bebekler için gelirken yanınızda 1 küçük kutu süt veya portakal suyu ile bir biberon getirmeniz gerekmektedir. Hasta gerekli ilaç konulan sütü içtikten sonra 1 saat kamera altında yatacak ve filmi çekilecektir.
Tetkik için 2-4 saat açlık gereklidir. Bebeklerin tetkikten 1 hafta önce doktorunuzun reçeteyle size vereceği ilacı kullanması istenebilir.
Hepatobiliyer sintigrafi için kol damarından yapılacak enjeksiyon sonrası tetkikiniz başlayacaktır. Bütün tetkik süresince pozisyonunuzu hiç bozmayınız.
Tetkik için 2-4 saat açlık gereklidir. Ağızdan sıvı şeklinde düşük dozda radyoaktif iyot içirilecektir. Bundan önce ağzınızda takma dişiniz varsa lütfen çıkarınız. Radyoaktif iyodu içtikten sonra 3 saat süresince su dışında gıda almamanız radyoaktif iyodun vücut tarafından emiliminin arttırılması için gereklidir. Size iyot verilmesini takiben iki gün sonra görüntüleme yapılacaktır. Doktorunuz gerek görürse daha geç görüntüleme de yapılabilir.
Bu test için, varsa, kullanmakta olduğunuz tiroid hormon ilaçları tetkik öncesi uygun bir süre boyunca hekiminiz tarafından kesilecektir. Ayrıca görüntünün başarılı olabilmesi için testten 2 hafta önce başlamak üzere düşük iyot içeren bir diyet uygulamanız ve belirli konulara dikkat etmeniz istenecektir. Bu diyet ve dikkat etmeniz konuları içeren bir yazı Nükleer Tıp Bölümü’nce size verilecektir.
Tetkikler için açlık gerekli değildir. Her iki tetkik için kol damarından yapılacak enjeksiyon sonrası bir süre bekledikten sonra tetkikiniz başlayacaktır. Bütün tetkik süresince pozisyonunuzu hiç bozmayınız ve başınızı oynatmayınız. Epilepsi (sara) hastaları için özel şartlarda beyin perfüzyon sintigrafisi yapılabilir.
Tetkik için açlık gerekli değildir. Tiroid bezinin korunması için tetkikten 3 gün önce size hekiminiz tarafından önerilen dozda LUGOL solüsyonu içmeye başlamanız ve 7-10 gün kullanmaya devam etmeniz gerekmektedir. Bu tiroid bezinin fonksiyonlarının zarar görmemesi için çok önemlidir. Ayrıca varsa kullanmakta olduğunuz bazı ilaçlar çalışmadan önce belirli süre ile kesilmelidir. Doktorunuza danışarak hangi ilaçların kesilmesi gerektiğini öğrenebilirsiniz. MIBG sintigrafisi için kol damarından bir enjeksiyonu takiben 24. ve 48. saatlerde iki ayrı gün görüntüleme yapılacaktır.
Tetkik için açlık gerekli değildir. Somatostatin reseptör sintigrafisi için kol damarından bir enjeksiyonu takiben 4. ve 24. saatlerde iki ayrı gün görüntüleme yapılacaktır.
-
• Kesinlikle en az 5 (beş) saat aç olarak geliniz.
-
• Yanınızda 1,5 lt su ile geliniz.
-
• Size ulaşabileceğimiz telefonunuzu açık tutunuz.
-
• Randevunuza gelemeyeceğiniz takdirde kesinlikle 1 gün önce iptali aşağıdaki numaraya bildiriniz.
-
• Hasta PET/BTye gireceği gün çekim öncesi ve sonrası başka tahlil veya tetkik yaptırmamalıdır. PET/BT çekiminden sonra hastaneden hemen çıkıp evinde istirahat etmelidir.
-
• Hasta üzerine rahat ve üzerinde metal olmayan kıyafetlerle çekime gelmelidir
-
• Tetkikten önce 4-6 saat aç kalın ve sakız çiğnemeyin.
-
• İlaçlarınızı az miktarda su ile alabilirsiniz.
-
• Bölümümüze geldiğinizde resmi işlemlerin tamamlanmasından sonra kan şekeriniz parmaktan 1 damla kan alınarak kontrol edilecektir.
-
• Tekike gelirken hastane dosyanızı hastalığınızın yazılı bir özeti (epikriz), hastalığınız ile ilgili belgeleri ve daha önceden yapılan tetkikleri (bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, ultrasonografi, mamografi vb) yanınızda bulundurmanız PET-BT tetkikinizin sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesi için gereklidir.
-
• ŞEKER HASTASI İSENİZ ; Şeker hastalığınız (Diabet) olması nedeniyle size bildirilecek saatte hafif bir kahvaltı yapınız. Akabinde şeker hastalığı için kullandığınız ilacınızı veya insülin enjeksiyonunu yapınız. Size verilecek saatte de PET –BT randevunuza geliniz.
Bilinen şeker hastalığı olmayan tüm hastalar geceyarısından sonra aç kalmalıdır, hastalar tetkikten önceki akşam yağ ve proteinden zengin beslenmelidir. Bu amaçla yağda sucuklu yumurta gibi besinlerin tetkikten önceki akşam tüketilmesi önerilir ve sonrasında geceyarısından itibaren aç kalarak tetkike gelmeniz gerekmektedir.
Oral antidiyabetik kullanan tüm şeker hastalarımız geceyarısından sonra aç kalmalıdır. Tetkikten önceki akşam yağ ve proteinden zengin beslenmeniz önerilir. Tetkik sabahı oral antidiyabetik ilaçlarınızı hergün kullandığınız dozda alarak geliniz.
İnsülin kullanan şeker hastaları normal diyet ve insulin programlarına uygun şekilde gelmelidir, akşam yemeğinde veya kahvaltıda protein ağırlıklı beslenmeniz önerilir.
Tedavi için 2-4 saat açlık gereklidir. Ağızdan sıvı şeklinde radyoaktif iyot içirilecektir. Bundan önce ağzınızda takma dişiniz varsa lütfen çıkarınız. Radyoaktif iyodu içtikten sonra 3 saat süresince su dışında gıda almamanız, radyoaktif iyodun vücut tarafından emiliminin arttırılması için gereklidir. Bu tedavi için varsa kullanmakta olduğunuz tiroid hormon ve ilaçları hekiminiz tarafından kesilebilir. Ayrıca tedavinin başarılı olabilmesi için testten 2 hafta önce başlamak üzere düşük iyot içeren bir diyet uygulamanız ve belirli konulara dikkat etmeniz istenecektir. Bu konuda alınması gerekli önlemler aşağıda verilmiştir. Uygulanması gereken diyet ile ilgili bilgiler bölümümüzden elde edilebilir.
Kullanımı iyot tedavisi öncesi yasaklanan maddeler
İlaçlı röntgen filmi (yasak olan süre için doktorunuza danışın)
İyot içeren öksürük şurupları ve vitamin preparatları
İyotlu pansuman ve gargaralar
Saç boyası
Randevular Hacettepe Erişkin Hastanesi’nin zemin katındaki (Z katı) Nükleer Tıp Anabilim Dalı Sekreterliği’nden ve Hacettepe Onkoloji Hastanesi’nin 1. katındaki (zeminin üstü) Nükleer Tıp Bölümü Sekreterliği’nden verilir.
Randevu almaya Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri’nin İstek Belgesi’yle ve varsa resmi sevk kağıdınız ve/veya sağlık karneniz ile geliniz.
İstek belgenizdeki “Klinik Bilgi” ve “Doktor Adı” bölümleri mutlaka doldurulmuş olmalıdır. Ayrıca geldiğiniz bölümün telefon numarası ile varsa nükleer tıp numaranız da bu belge üzerinde belirtilmelidir.
Nükleer Tıp Anabilim Dalı
Hacettepe Erişkin Hastanesi zemin katı’ndadır. 7 No.lu kapıdan girildikten sonra Erişkin Hastanesi’nin ana koridorlarına yürürken soldadır. Nükleer Tıp Bölümü Hasta Girişinde Danışma Sekreterliği yer almaktadır. Kardiyoloji, Nefroloji, Endokrin sistem ve diğer organ görüntülemesini yapan SPECT/gama kamera,USG, iyot tutulum ölçüm cihazı, eforlu EKG cihazı, gama prob, RİA laboratuarı bu kattadır.
Telefon:
+90 (312) 305 13 22 (Anabilim Dalı)
+90 (312) 305 19 73 (Poliklinik)
Onkoloji Nükleer Tıp
Hacettepe Onkoloji Hastanesi’nin 1. katındadır (zeminin üstü). Burada Onkoloji hastalarının görüntülemesini yapan biri SPECT-BT özellikli olmak üzere adet SPECT gama kamera ve USG bulunmaktadır.
Telefon:
+90 (312) 305 28 61
Onkoloji PET-BT Ünitesi
Hacettepe Onkoloji Hastanesi’nin -2. katındadır.
Telefon:
+90 (312) 305 43 13